Nederland dupe haperend asielsysteem EU

Gepubliceerd op: 10-3-2018

Asielzoekers kunnen nu nog eenvoudig door Europa trekken naar het land waar ze zich het liefst willen vestigen. Dat is tegen de regels, maar die worden al jaren niet nageleefd. Nederland is daar de dupe van en het kabinet pleit daarom in Brussel voor snelle verandering.

Afbeelding verwijderdTijdens de asielcrisis in 2015 konden asielzoekers massaal
doorreizen naar het noorden AP

Staatssecretaris Mark Harbers (Justitie en Veiligheid) weet uit zijn tijd als financieel specialist in de Tweede Kamer: je moet het dak repareren als de zon nog schijnt. En datzelfde geldt, wat hem betreft, voor het asielbeleid. Nu de asielzoekers niet meer met zoveel aan de poort rammelen als in de hoogtijdagen van de asielcrisis, is het volgens de VVD-bewindsman de hoogste tijd om het asielsysteem te veranderen. Voor er nog een nieuwe asielcrisis aankomt. „Ik heb geen aanwijzingen dat die snel komt, maar dat valt niet te voorspellen en dan moeten we als Europa wél klaar zijn.” In Den Haag wordt bijvoorbeeld nu al gevreesd voor de groeiende stroom migranten uit Afrika.

Dat asielsysteem van Brussel piept en kraakt momenteel en is volgens Harbers echt niet gereed voor een volgende crisis. In Europa geldt momenteel de regel dat asielzoekers zich moeten registeren in het eerste land waar ze aankomen. Dáár moeten ze aankloppen voor bescherming. Maar dat is slechts theorie.

Negeren
Momenteel hebben landen aan de grenzen er namelijk veel baat bij om de regels daarover te negeren en asielzoekers niet te registreren. Als de grenslanden ze gewoon laten doorlopen, blijven de asielzoekers niet in dat land, maar trekken ze door naar bijvoorbeeld Nederland.

Dat is precies wat er gebeurt. „Daardoor vangen de landen aan de grenzen van Europa en een klein plukje landen in Noordwest-Europa, waaronder Nederland, relatief veel asielzoekers op”, ziet Harbers. 95 procent van de asielzoekers komt via een land om ons heen binnen en slechts een derde is geregistreerd bij binnenkomst van de EU. De rest kan eenvoudig, zonder registratie, doortrekken. Landen die bij asielzoekers minder aantrekkelijk zijn, zoals de EU-lidstaten in Oost-Europa, ontspringen zo de dans. Ook als er achteraf vluchtelingen verdeeld moeten worden, duiken deze Oost-Europese landen, tot grote frustratie van Harbers.

Nederland pleit daarom voor een vernieuwd en eerlijker systeem in Brussel. Het kabinet wil landen aan de grens van Europa motiveren om asielzoekers toch te registreren in plaats van ze door te laten lopen. Asielzoekers die bij binnenkomst geregistreerd worden, moeten beter over Europa verdeeld worden. Op die manier krijgen Oost-Europese landen meer asielzoekers, en de grenslanden en de aantrekkelijke lidstaten als Nederland juist weer minder asielzoekers. „Nu komen er meer mensen naar Nederland dan evenredig ons aandeel is als je de asielzoekers eerlijk zou verdelen”, zegt Harbers.

Brief aan Commissie
Harbers geeft in een brief aan de Europese Commissie aan dat hij snel verandering wil. Een van de punten die hij wil oplossen is dat het momenteel moeilijk is om de huidige EU-regels uit te voeren. Om te ontmoedigen dat asielzoekers door Europa reizen naar de door hun gewenste bestemming, is afgesproken dat ze in het eerste land van binnenkomst asiel moeten aanvragen. En Nederland kan via de zogeheten Dublin-procedure, de migrant weer naar dat eerste land uitzetten.

Het is echter heel moeilijk te bewijzen waar iemand als eerst Europa betrad. Makkelijker is het om te bewijzen via welk ander land de asielzoeker hierheen reisde. Harbers wil dat lidstaten asielzoekers ook naar dat doorreisland kunnen uitzetten. „Er komt maar een heel beperkt deel via Schiphol ons land binnen. De rest moet via België of Duitsland binnenkomen.” Als Harbers’ wil praktijk wordt, is het gevolg daarvan natuurlijk dat een doorreisland als België de asielzoeker weer naar bijvoorbeeld Frankrijk probeert uit te zetten. Volgens Harbers zorgt dat systeem, dat hij voorstelt aan de eurocommissaris Avramopoulos, er voor dat doorreizen ontmoedigd wordt.

Het kabinet ziet zelfs dat het lastig is om mensen uit te zetten terwijl bewezen is dat ze via een bootje in Zuid-Europa aankwamen. Andere Europese landen gaan dan in bezwaar en traineren de boel. „En dan zijn de deadlines verstreken..”, verzucht Harbers die weet dat Nederland dan met de asielzoekers blijft zitten. Ook daarom is het volgens hem goed om met nieuwe regels, doorreizende ’asielhoppers’ makkelijker uit te kunnen zetten.

Lapmiddelen
Harbers zegt dat Oost-Europese landen ook baat hebben bij zijn voorstel voor een ander asielbeleid. „Als het systeem niet werkt, zoals nu in de crisis bleek, zie je dat landen weer grenscontroles instellen. We moeten vermijden dat dat soort lapmiddelen weer uit de kast komen. En juist die Oost-Europese landen zijn ook gebaat bij de vrije, interne markt van de EU. Maar daar horen dus ook verplichtingen bij.” Als deze EU-lidstaten dan nog steeds niet overtuigd zijn en weigeren hun aandeel vluchtelingen op te vangen, wil Den Haag dat deze landen voor straf gekort worden op de EU-subsidies. De ergernis over Oost-Europese landen is sowieso groot. Zo komt Hongarije volgens Nederland makkelijk weg met het gevoerde beleid waarbij asielzoekers worden weggejaagd, Harbers trekt daarover in zijn brief ook aan de bel.

De VVD’er stelt met deze brief zijn eerste grote daad als staatssecretaris. Harbers praat vandaag met zijn Europese collega’s over het asielbeleid. Komt hij nu met deze ferme brief aan Brussel omdat de verkiezingen in Nederland er aan komen? „Ik kom er mee omdat er nu een raad over dit onderwerp is. Maar ook omdat we, als dit voor de zomer geregeld willen hebben, echt haast moeten maken. We hebben geen andere keus.”

Bron :telegraaf.nl

Altijd op de hoogte? Meld u aan voor de wekelijkse nieuwsbrief