Toean Stammeshaus: militair en verzamelaar in koloniaal Atjeh

Gepubliceerd op: 13-4-2019

Op 15 april 2019 verschijnt ‘Toean Stammeshaus. Leven en werken in koloniaal Atjeh’ door John Klein Nagelvoort. Dit boek vertelt het indrukwekkende levensverhaal van Friedrich Wilhelm Stammeshaus (1881-1957). Aan de publicatie ging een jarenlang onderzoek vooraf dat nu is voltooid.

Afbeelding verwijderdNa het overlijden van zijn vader keert Stammeshaus als militair terug naar Nederlands-Indië, waar hij ook op zoek gaat naar zijn biologische moeder. Als onderofficier in het KNIL is hij betrokken bij de langdurige oorlog in Atjeh. Tijdens de militaire expedities door de binnenlanden van Noord-Sumatra begint hij te verzamelen. Deze verzameling is het begin van een van de grootste etnografische collecties van Noord-Sumatra. Op de koloniale tentoonstelling in Semarang in 1914 krijgen de objecten grote aandacht. In de jaren daarna vormen ze het hart van de collectie van het Atjeh Museum in het toenmalige Koeta Radja, het huidige Banda Aceh.

Vanwege zijn verzameling en zijn grote kennis van de taal en cultuur van de inwoners van Atjeh verwerft ‘Toean Stammeshaus’ aanzien bij zowel het koloniale bestuur als de bevolking. Hij werkt zich op tot bestuursambtenaar en conservator van het Atjeh Museum.

Net als veel andere collecties uit gekoloniseerde landen vindt zijn collectie haar weg naar een Europees museum, in dit geval het Koloniaal Instituut in Amsterdam, nu het Tropenmuseum. Stammeshaus, volgens velen dè Atjehkenner, wordt na zijn pensionering uit koloniale dienst conservator bij het Koloniaal Instituut. Tot zijn dood blijft hij schrijven aan zijn dagboeken en memoires. Zijn geschriften zijn van grote waarde voor hedendaagse onderzoekers en voor de inwoners van Aceh, die er een deel van hun geschiedenis in beschreven zien.

De auteur John Klein Nagelvoort (1971) werkt in Museum Bronbeek in Arnhem. Hij is gespecialiseerd in de Atjehoorlog en publiceerde over de koloniale oorlogen op Noord-Sumatra.

In najaar 2019 zal Museum Bronbeek een tijdelijke expositie inrichten over leven en werk van Stammeshaus

Bron : bronbeek

Altijd op de hoogte? Meld u aan voor de wekelijkse nieuwsbrief