Vrijpleiten agent die Apple-gijzelaar doodreed heeft heel wat voeten in de aarde

Gepubliceerd op: 6-4-2022

Politiegeweld ligt gevoelig, maar over het doodrijden van de Apple-gijzelnemer door een operator van de Dienst Speciale Interventies (DSI) hoor je niemand. De politie ziet het onderzoek van de Rijksrecherche en het Openbaar Ministerie met vertrouwen tegemoet. Is het vrijpleiten van de politiechauffeur in zijn gepantserde BMW van de DSI een abc’tje?
Bij het beoordelen van het politie-optreden bij de Apple-gijzeling hangt veel af van de verklaring van de agent die de dader ramde. Daarop wijst Alkmaarse advocaat Jeroen Dallinga. Hij is een van de twintig ervaren strafpleiters in het land waarop agenten indien nodig een beroep kunnen doen. „Het lijkt een heel strak geregisseerde en uitgevoerde actie, maar kan helemaal niet zo zijn bedoeld. Na heel veel zaken heb ik geleerd: ga niet zomaar af op wat je ziet.”
De Apple Store aan het Leidseplein, dinsdag 22 februari, half zes ’s middags. In militaire outfit plus een vest vol explosieven en gewapend met een pistoolmitrailleur en een pistool verschijnt een 27-jarige Amsterdammer van Syrische komaf op het toneel. Het is hem bittere ernst, blijkt uit zijn daden. Van binnen schiet hij zeker vier keer op de grote etalageruiten van sterk veiligheidsglas. Ook opent hij het vuur op de eerste politieauto’s die in beeld komen op het Leidseplein.
Een van de klanten, een 44-jarige Bulgaar, wordt zijn persoonlijke gijzelaar. Hij grijpt hem vast en houdt hem het pistool op zijn hoofd, zo is te zien op sociale media. Vlakbij verschuilen vier slachtoffers zich in een kast, doodsbang dat ze worden ontdekt.
Terwijl het land meegruwelt, nemen naar schatting honderd leden van elitekorps DSI de touwtjes stevig in handen rond het Hirsch-gebouw met de grote Apple-winkel op de begane grond. DSI’ers, landelijk in totaal zo’n zeshonderd, worden gerekruteerd uit specialistische eenheden van zowel politie als defensie, zoals arrestatieteams en het Korps Mariniers. Het lukt ze om tientallen medewerkers van de bovenverdiepingen ongezien het gebouw uit te krijgen.
Zo’n vierenhalf uur na het begin van de gijzeling vraagt de dader in het contact met onderhandelaars om water. Vanwege het explosiegevaar wordt dat rond half elf gebracht per op afstand bestuurbaar voertuig. Wanneer precies duidelijk werd dat het bomvest was gevuld met oefenmateriaal van defensie is niet bekend.
Wat volgt, staat velen nog helder voor de geest. De gijzelaar krijgt kennelijk de opdracht het flesje te pakken en besluit van dat moment gebruik te maken om de benen te nemen. De dader sprint achter hem aan, wordt frontaal aangereden door de DSI-BMW en is daarmee uitgeschakeld. Een dag later overlijdt hij aan de verwondingen die hij opliep bij de aanrijding.