Duitsland gaat paspoorten controleren bij alle landsgrenzen

Gepubliceerd op: 9-9-2024

Duitsland gaat tijdelijk alle landsgrenzen controleren. Minister Faeser van Binnenlandse Zaken wil paspoortcontroles om het aantal mensen terug te dringen dat het land zonder geldig visum binnenkomt, melden diverse Duitse media.

De maatregel gaat volgende week maandag in en geldt zeker zes maanden. Faeser wil hiermee ook Duitsland beschermen tegen dreigingen zoals islamitisch terrorisme en grensoverschrijdende criminaliteit.

Het zou ook betekenen dat er controles aan de Nederlandse grens komen, al staat dat nergens expliciet benoemd.

De roep om strengere grenscontroles is in Duitsland is zowel in de samenleving als in de politiek sterk toegenomen na de terreuraanvallen in onder meer Solingen en Mannheim. In mei doodde een Afghaanse man een politieagent bij een bijeenkomst van de islamkritische beweging Pax Europa in Mannheim. Ruim twee weken geleden stak een Syrische asielzoeker in Solingen drie mensen dood bij het 650-jarig bestaan van de stad.

De Duitse regering stond onder hoge druk om met hardere maatregelen te komen: druk vanuit de bevolking en vanuit de oppositie. Voor veel Duitsers is teleurstelling over de huidige aanpak een reden om op andere partijen te stemmen, zeker ook op de radicaal rechtse AfD die bij komende verkiezingen op een volgend succes afkoerst.

De regering zelf heeft eerder enkele controles ingevoerd en was tot nu toe terughoudend met uitbreiding, bijvoorbeeld omdat dat volgens de Europese regels niet zomaar kan en omdat ze vracht- en werkverkeer ook niet te veel wil hinderen. Bovendien is er voor extra controles ook meer personeel nodig. Maar volgens de minister voldoet het plan aan de Europese regels.

Ondertussen ligt er nog een voorstel op tafel dat veel verder gaat. De christendemocratische oppositiepartij wil dat Duitsland ook mensen aan de grens terugstuurt die in Duitsland asiel willen aanvragen, als ze dat eerder in een andere lidstaat hadden kunnen doen. Aangezien Duitsland midden in de EU ligt, zal dat in de praktijk voor iedereen gelden die over land de grens oversteekt.

Het is zeer de vraag of dat volgens de Europese regels mag, of dat het daarvoor nodig is de noodtoestand uit te roepen. In elk geval sloot de minister van Binnenlandse Zaken het vandaag niet uit toen ernaar gevraagd werd.

Duitsland controleerde de grenzen deze zomer ook al tijdens het EK voetbal. Hoe dit nieuwe voorstel om alle grenzen te controleren er precies uitziet, is nog onduidelijk. Duitsland deelt grenzen met Denemarken, Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk, Zwitserland, Oostenrijk, Tsjechië en Polen.

Volgens Duitse media gaat de regering ervan uit dat de plannen voldoen aan de Europese regels. Mogelijk worden buitenlanders zonder documenten of asielzoekers die al geregistreerd zijn in een ander land binnen de eurozone teruggestuurd bij de grens.

Op dit moment worden in Duitsland alleen in bepaalde gevallen mensen geweigerd als iemand een inreisverbod heeft of wanneer er geen asiel is aangevraagd.

EU-correspondent Kysia Hekster:
"Het tijdelijk invoeren van grenscontroles mag volgens Europese regels als het land de Europese Commissie tenminste van tevoren inlicht. Dat heeft Duitsland gedaan. Wel is het zo dat dit eigenlijk alleen mag in uitzonderlijke gevallen, zoals de coronacrisis.

De laatste jaren beroepen steeds meer landen zich op dit soort uitzonderingen, en inmiddels is het daarom ook niet meer zo uitzonderlijk. Frankrijk, Zweden, Duitsland, Denemarken, Oostenrijk, Slovenië en Italië hebben op dit moment allemaal toestemming van de Europese Commissie gekregen voor tijdelijke grenscontroles. Je kunt je afvragen hoe tijdelijk dit is, want op de grens tussen Oostenrijk en Slovenië zijn bijvoorbeeld al jaren grenscontroles."

Minister Faber van Asiel en Migratie laat in een reactie weten dat ze begrijpt dat Duitsland controles invoert. Zij heeft eerder de ambitie uitgesproken om het grenstoezicht in Nederland ook te versterken. Wel is het volgens de PVV-minister belangrijk om te kijken of de impact op het handelsverkeer zo klein mogelijk kan worden gehouden. Daarover gaan Nederland en Duitsland in gesprek, zegt Faber.

De minister wil dat het kabinet met Duitsland optrekt om in de rest van Europa de migratieregels aan te scherpen, bijvoorbeeld op het gebied van terugkeer en "het versterken van de buitengrenzen".

De Oostenrijkse minister van Binnenlandse Zaken Karner zegt tegen Duitse media dat Oostenrijk het terugsturen van personen niet zal accepteren. Ook heeft hij de federale politie opgedragen het terugsturen aan de grens niet toe te staan.