Boswachters Baarn missen een vuurwapen: 'Criminelen krijgen vrij spel'

Gepubliceerd op: 7-6-2024

Baarn/Lage Vuursche - Wie houdt onze bossen 's nachts veilig als de politie er niet meer komt? Die vraag werd actueel door een pleidooi van de burgemeester van Baarn. Hij wil de boswachters van de gemeente een vuurwapen meegeven. De minister weigerde, maar dankzij de rechter is een nieuwe aanvraag onderweg. Toezichthouder Daan nam RTV Utrecht mee het donkere bos in.
De lichtbundels uit de koplampen reiken niet ver op de kronkelende paden waar Daan zijn terreinwagen met vaste hand overheen stuurt. We rijden laat in de avond hobbelend over de donkere bosgrond. Zo ziet Daan er namens de gemeente Baarn op toe dat het buitengebied schoon, heel en veilig blijft. Als buitengewoon opsporingsambtenaar mag hij handboeien, een korte wapenstok en pepperspray dragen. Maar 'groene boa' zal hij zichzelf niet snel noemen.
"De term boa heeft een stigma", zegt Daan. "Het is niets meer dan een status. Mijn functie is natuurtoezichthouder en zelf stel ik me meestal voor als boswachter. Dat dekt de lading."
Een groene boa met pepperspray, handboeien en een korte wapenstok.

Bedreigd met een vuurwapen
Natuurtoezichthouders, ook de twee gemeenteboswachters in Baarn, krijgen de laatste jaren vaker te maken drugsdumpingen, illegale prostitutie en stroperij. Misdadigers schuwen niet om zich met geweld een uitweg te banen als ze worden betrapt. Ook Daan kan erover meepraten. Een collega van hem is in het bos bedreigd met een vuurwapen en zelf heeft hij meegemaakt dat een vermoedelijke stroper op een meter of vijftig afstand aan het schieten was.
Het beeld dat Daan schetst vormt een groot contrast met de bossen en velden waar op een zonnige dag zoveel mensen komen wandelen of fietsen. Maar zelfs een gezellige recreatieplek als de Kuil van Drakensteyn krijgt na zonsondergang een heel andere aantrekkingskracht. "In het buitengebied is zo weinig toezicht dat het interessant wordt voor criminelen", zegt Daan. "Collega's van de marechaussee troffen hier 's avonds iemand aan die een vuurwapen aan het uitproberen was. Dat komt gelukkig niet dagelijks voor. Maar als ik er tegenaan loop, heb ik wel een uitdaging."
Boswachter Daan heeft een korte wapenstok en pepperspray. Baarn wil dat uitbreiden met een lange wapenstok en een vuurwapen.

Wildkampeerders
Terwijl Daan vertelt zien we in de duisternis lichten tussen de bomen door schijnen. Een grote bestelbus met felle daklampen staat langs een bospad geparkeerd. De motor draait. Daan zet zijn terreinwagen erachter en stapt uit om poolshoogte te nemen. Onderweg naar deze plek hebben de twee inzittenden meerdere borden met 'verboden toegang' genegeerd. Achterin de bus ziet Daan een bed en kussens liggen. Wildkampeerders, vermoedt hij.
De bestuurder zegt dat ze net uit hun werk komen en hier nog even wat zitten te praten. "Ik ga het niet mooier maken dan het is", besluit Daan resoluut. "Ik ga u een boete geven. U staat heel dicht bij het hek van prinses Beatrix en we willen hier na zonsondergang gewoon niemand hebben." "Dat wist ik echt niet", probeert de man nog. "Kunt u het niet bij een waarschuwing houden?" "Ik hou het bij één boete", zegt Daan. "Feitelijk zijn jullie allebei in overtreding, maar ik laat jullie die honderd euro delen."

Marechaussee
Het zijn niet de enige nachtelijke bezoekers die we tegenkomen. Verderop vinden we een stelletje in een geparkeerde personenauto, voor wie Daan ook een bekeuring uitschrijft. Een derde auto die we zien rijden blijkt van de beveiliging van kasteel Drakensteyn. De marechaussee is ook alert op de nachtelijke activiteit in de directe omgeving van het woonhuis van prinses Beatrix. Goed volk dus, maar Daan heeft er verder weinig ondersteuning aan. "Zij hebben hier vooral de taak om de prinses te beschermen."
Behalve de natuurtoezichthouders van de gemeente werken hier ook nog vier toezichthouders van de provincie Utrecht - van de Regionale Uitvoerings Dienst om precies te zijn. Maar het zou een bijzonder toeval zijn als we ze tegenkomen, legt Daan uit. Ze bestrijken met hun vieren de hele provincie en zijn er primair voor landgoederen en terreinbeherende organisaties die zelf geen of weinig toezicht kunnen regelen. Van de Eem tot in de bossen bij Lage Vuursche waakt op dit moment één handhaver over de rust in het buitengebied. En dat is Daan.
Ik ben in deze situatie niet voldoende uitgerust om een stroper aan te houden. Dat zou gewoon niet veilig zijn.
Natuurtoezichthouder Daan

Warmtebeeldcamera
Daan start de terreinwagen weer en rijdt nu van de bospaden af tussen de bomen door. "Ik adviseer je om dit niet met een gewone auto te doen", lacht hij. We zetten behoedzaam koers naar een plek waar veel reewild huist, aanlokkelijk voor stropers. "We willen voorkomen dat ze de hele populatie afschieten", zegt Daan. Hij pakt zijn warmtebeeldcamera en stapt uit.
Hier in het pikkedonker, ver van de verharde wegen, bekruipt je onwillekeurig een unheimisch gevoel. Als je alarm wilt slaan, hoe leg je dan uit waar je precies bent? "De GPS op onze portofoon staat in verbinding met de politiemeldkamer", zegt Daan. "Maar die moet dat weer doorcommuniceren naar de aanrijdende eenheden. En die hebben de juiste voertuigen meestal niet. De meeste locaties waar wij komen zijn 's nachts ook afgesloten met hekken. We staan er hier echt alleen voor."

Verstoring
De nachtcamera van Daan laat geen hittebronnen oplichten. Hazen, konijnen, dassen, reewild; geen spoor van leven te bekennen in het donkere veld dat voor ons ligt. Evengoed is dat voor Daan toch waardevolle informatie. "Als het wild ineens niet meer zichtbaar is, dan gaan wij uitzoeken of er een verstoring is. Misschien hebben ze zelf een andere plek gezocht. Maar het kan ook wijzen op stroperij."
Vanavond krijgen we ook geen stropers voor de warmtezoekende lens. Gelukkig maar, want deze plek is zo afgelegen dat Daan zich onmiddellijk zou moeten terugtrekken. "Ik ben in deze situatie niet voldoende uitgerust om een stroper aan te houden. Dat zou gewoon niet veilig zijn." Bij onraad dus niet ingrijpen, maar wegwezen.

Hengeltje te veel
Als onze ronde om de buitenkant van Baarn eindigt zijn we geen situaties tegengekomen waarin een vuurwapen uitkomst had kunnen bieden. Vissers langs de Eem met mogelijk een illegaal hengeltje te veel, een kind van 9 jaar op een crossbrommer of een dronken lastpak: Daan is niet op zijn mondje gevallen en kan het allemaal pratend af. De vraag die overblijft is hoe zijn werk concreet zou veranderen als hij een vuurwapen mee het bos in mocht nemen.
Dat is koffiedik kijken, zegt Daan. "Maar het speelveld wordt wel gelijker. Nu trekken we ons bij voorbaat al terug en moeten we criminelen vrij spel geven. Dat druist echt in tegen waar ik voor sta. We zijn er om misstanden in de natuur aan te pakken en dat kunnen we nu niet op een veilige manier doen. Dus geef ons de juiste middelen om onze taak uit te oefenen."