paspoortcontroles tussen Duitsland en negen buurlanden succesvol

Gepubliceerd op: 19-10-2024

De eerste maand van de paspoortcontroles tussen Duitsland en negen buurlanden is succesvol verlopen. Dat vindt althans de grootste politiebond van het land, die wijst op de grote aantallen illegalen die, ook bij de Nederlandse grens, zijn gepakt. Toch klinkt er kritiek vanuit deskundigen en is het aantal files en ongelukken bij de grens flink toegenomen. Zelfs twee met dodelijke afloop.

De Duitsers tonen zich zeer tevreden. Want de cijfers laten zien dat de controles, die 16 september begonnen, helpen in de strijd tegen illegale migratie en mensensmokkel, zegt Manuel Ostermann van de federale politiebond. ,,De veronderstelling was dat grenscontroles niet nodig waren. Maar de cijfers spreken voor zich’’, zegt hij tegen het Duitse weekblad Fokus.

In de eerste twee weken van de Duitse grenscontroles probeerden 2448 mensen illegaal de grens over te steken, registreerde de Duitse politie. 1419 mensen werden aangehouden en teruggestuurd naar het land waar ze als laatste vandaan kwamen. En de Duitse autoriteiten arresteerden in totaal 49 mensensmokkelaars.

Noordrijn-Westfalen, de belangrijkste deelstaat voor Nederland gezien de geografische ligging, registreerde 202 mensen die zonder geldig paspoort, visum of verblijfsvergunning naar Duitsland wilden reizen. Vijftig van hen kwamen uit Nederland, de rest uit België, zo blijkt uit navraag door deze site bij deelstaatpolitie in de stad Sankt Augustin. De aantallen langs de gehele Duits-Nederlandse grens liggen waarschijnlijk een stuk hoger.

Onder de arrestanten bevonden zich niet alleen illegale migranten. Zo hield de Duitse politie twee Albaniërs aan. Zij reisden weliswaar met een geldig paspoort, maar hadden ook wapens en drugs op zak. Daarnaast werd een 33-jarige man gearresteerd. Hij moest nog een celstraf van vijf jaar uitzitten in Roemenië vanwege illegale sigarettensmokkel.

De grenscontroles zorgen ook voor files. Stonden automobilisten op de A64 naar Luxemburg eind september ‘maar’ 25 minuten vast, als gevolg van de grenscontroles zijn de wachttijden op de Autobahn inmiddels verder opgelopen. Volgens Adac, de Duitse ANWB, zijn er regelmatig files van ‘soms wel een half uur of langer’.

Op de A1 bij De Lutte ontstaan ook met regelmaat files als gevolg van de grenscontroles. Op matrixborden die al vanaf Hengelo zichtbaar zijn, wordt gewaarschuwd voor de kans op file door de controles. Dat leidde al tot meerdere ongevallen. In twee gevallen had dat een fatale afloop.

De maatregelen zullen maar tijdelijk een dempend effect op illegale migratie hebben, voorspelt Constantin Hruschka, hoogleraar sociaal recht aan de Evangelische Hochschule Freiburg. ,,Op korte termijn loopt het aantal asielaanvragen misschien terug. Maar als je het langer aankijkt, zie je een strategisch nadeel. Het is veel effectiever om Schengen te versterken met het juiste personeel. Dat is een maatregel die wel werkt.’’

Voor de grensposten zijn vaak niet genoeg politieagenten beschikbaar. Met de kou op komst klagen grensbewakers over de tochtige tenten en mobiele toiletten. Mede door het personeelstekort worden paspoortcontroles op de weg, alsook in de trein, steekproefsgewijs uitgevoerd.

Ostermann opteert desalniettemin voor de nationale asielaanpak: ,,Met pakweg 100.000 niet-geregistreerde migranten aan de Duitse binnengrenzen vorig jaar is het duidelijk dat sommige Schengenlanden een oogje toeknijpen. Met andere woorden: Schengen is momenteel mislukt.”

Het Verdrag van Schengen, dat sinds 1995 een soepele grensovergang tussen deelnemende EU-lidstaten mogelijk maakt, is niet eerder zo op de proef gesteld, erkent Hruschka. Maar de hoogleraar wil ervoor waken dat EU-lidstaten, met Duitsland voorop, het vrije verkeer van personen en goederen helemaal buitenspel zetten. ,,We zijn inmiddels zo vergroeid met elkaar. Een minister kan ook niet zomaar binnenlandse grenscontroles invoeren, de nationale veiligheid moet echt op het spel staan.’’

De Duitse grenscontroles zijn, benadrukt de Duitse regering, tijdelijk van aard en duren tot 15 maart 2025. Evengoed kunnen de maatregelen over vijf maanden gewoon worden verlengd, zien migratiedeskundigen. Als zich maar een nieuwe noodsituatie aandient zoals de oorlog in Oekraïne. Hruschka voorspelt: ,,De maatregelen worden hoogstwaarschijnlijk straks verlengd. Daarmee wordt het Europese systeem onderuit gehaald. Een gezamenlijke asielpolitiek is onmogelijk door de nationale koers.’’