Nog veel vragen over aangekondigde grenscontroles

Gepubliceerd op: 6-12-2024

Er heerst nog veel onduidelijkheid over de grenscontroles die vanaf volgende week starten. De Koninklijke Marechaussee gaat tussen 9 december en 8 juni de grenzen met België en Duitsland extra scherp in de gaten houden.

Die actie voeren zij uit in opdracht van minister Faber van Asiel en Migratie. Inzet is om illegale migratie, criminaliteit en mensensmokkel tegen te gaan. Volgens de marechaussee kunnen de controles op alle grensovergangen plaatsvinden. Hoe vaak en uitgebreid de controles worden gehouden, hangt af van de situatie.

Achter de schermen is de marechaussee druk bezig met het opzetten van de controles. Verscheidene keuzes slingeren daarbij over en weer, ook in de noordoostregio van ons land. Bijvoorbeeld of de grensovergang bij Zwartemeer (A37) wel of niet meegenomen wordt.

Controle op A37?
Wat een controle op de A37 mogelijk lastig maakt is het inrichten van een veilige controleplek. Bij twee andere snelwegen in deze regio, de A1 (De Lutte) en de A7 (Bad Nieuweschans), bevinden zich parkeerplaatsen op de grens, vanaf waar de marechaussee te werk kan gaan. Bij de A37 ontbreekt het daaraan.

Daarbij is men bij de A37 afhankelijk van Rijkswaterstaat voor het inrichten van de locatie. Dus het is nog onduidelijk of en hoe de controles op de A37 er gaan uitzien.
Mogelijk worden de controles ook uitgevoerd per motor. In dat geval worden geselecteerde auto's naar een controleplek begeleid. In dat geval zou de A37 toch mee kunnen doen.

Onbeantwoorde vragen
Ook in de politiek spelen er nog veel vragen. Dat bleek wel uit het Tweede Kamerdebat van gisteravond. Asielminister Faber lag daarbij op ramkoers met de Kamer over grenscontroles.
Vragen hierover liggen al maanden onbeantwoord op het ministerie. Kamerleden vroegen onder meer naar de impact van de controles op de grensregio's en het woon-werkverkeer.

Nul informatie
Volgens de partij Volt heeft de Kamer 'nul informatie' over hoe Faber alles in goede banen wil leiden. Faber reageerde geërgerd en zij dat de controles maandag gewoon doorgaan en dat daar niets geheimzinnigs aan is. Ook zei ze geen weet te hebben van vragen die er al maanden liggen. Een antwoord dat niet in goede aarde viel bij meerdere fracties.
Zorgen leven ook bij de grensgemeenten, die onlangs aan de bel trokken. Zij gaven in een brandbrief aan overlast te vrezen en noemen de plannen onduidelijk. Faber heeft aangegeven op korte termijn in gesprek te gaan met de gemeenten.
Marver, de vakbond van de marechaussee, verwacht dat het niet zo'n vaart zal lopen met overlast. "Er komen geen slagbomen en de controles zullen nog steeds steekproefsgewijs worden uitgevoerd", aldus de vakbond.

Gaten dichten
De vakbond zegt verder dat de marechaussee over een beperkte capaciteit beschikt wat betreft de grenscontroles. "In de afgelopen 25 jaar is er flink bezuinigd op Defensie. Ook de marechaussee heeft hier zwaar onder geleden."
Het huidige kabinet heeft 151 miljoen vrijgemaakt voor versterking van de marechaussee. Maar volgens de vakbond moet het geld worden gebruikt om bestaande gaten in de grensbewaking te dichten.

Impact migratie
De marechaussee gaat momenteel nog steekproefsgewijs te werk binnen Nederland. Volgens wetgeving mag er slechts een beperkt aantal controles worden gedaan. Vanaf maandag mag dat niet alleen vaker, er mogen ook meer mensen worden gecheckt.
Het is nog de vraag welke impact de actie gaat hebben op migratie. Asielzoekers kunnen namelijk tijdens de grenscontroles gewoon asiel aanvragen in Nederland. Ze worden dan naar een opvangcentrum begeleid, waar hun aanvraag wordt bekeken.

Vrees
Bij grootschalige controles wordt een deel van de snelweg afgesloten en het verkeer richting een controlestrook geleid. Vanwege de veiligheid kan er een tijdelijke snelheidsbeperking gelden, wat voor overlast kan zorgen.