In het verkeerde vliegtuig stappen: hoe kan dat gebeuren? En hoe gevaarlijk is dat?

Gepubliceerd op: 13-3-2024

Vorige maand stapten Noord-Hollanders Luuk en Max in het verkeerde vliegtuig en belandden in Spanje in plaats van Portugal. De blunder blijkt te zijn ingeleid door een kapotte handscanner, waardoor het personeel de boardingpasses van de passagiers handmatig moest checken. Hoe kan zoiets gebeuren? En wat zijn die veiligheidsrisico's?
Het duo Luuk en Max landde half februari een kleine duizend kilometer oostelijker dan gepland, in het Spaanse Alicante in plaats van Lissabon. Mogelijk was er sprake van een gatewijziging van de vlucht.

Volgens luchtvaartmaatschappij Vueling lag een defect op Schiphol ten grondslag aan de problemen. "De instappoorten en de handscanner werkten beide niet, waardoor het afhandelingsteam gedwongen was het instapproces handmatig uit te voeren." Een vervelende situatie voor de heren. "Misschien hadden wij beter moeten opletten, maar dit is nogal bizar, als je het mij vraagt", aldus Luuk.

Defect
Schiphol laat aan NH weten niet op de hoogte te zijn geweest van het defect. Schiphol is verantwoordelijk voor de luchthavenvoorzieningen, zoals de apparatuur waarvan gebruikgemaakt kan worden door de grondafhandelaren, die weer in dienst zijn van de luchtvaartmaatschappij.

"Bij ons is niet bekend dat de handscanners niet werkten. Als dit wel het geval zou zijn, dan onderzoeken we dat vanzelfsprekend. Dat neemt niet weg dat de laatste check voor boarding wordt gedaan door de luchtvaartmaatschappij in samenwerking met de afhandelaar", laat een woordvoerder van de luchthaven weten.

Uniek
Toch is deze situatie niet helemaal uniek. In februari vorig jaar stapte een 62-jarige man per ongeluk in het vliegtuig naar het Amerikaanse Sydney, terwijl hij naar Sydney in Australië wilde gaan. "Ik zat in het vliegtuig en zag vlak voor het landen allemaal bergen bedekt met sneeuw. Toen wist ik: ik zit in de problemen", aldus de Amerikaanse man tegenover de lokale zender KYVQ.

En in 2019 stapte de 30-jarige Chantal óók in het verkeerde toestel, terwijl haar boardingpass wél werd gescand. Het vliegtuig ging niet naar Las Palmas (Gran Canaria), maar naar Palma (Mallorca). Toch lijkt het om uitzonderlijke gevallen te gaan. Volgens Schiphol zijn soortgelijke incidenten bij de luchthaven dan ook niet bekend.

Als Max en Luuk zomaar in het verkeerde toestel kunnen stappen, kan een ander met minder goede bedoelingen dat dan ook? Wat zijn die veiligheidsrisico's eigenlijk?

Volgens terrorisme-expert Glenn Schoen zorgt het niet voor groot gevaar: "Terroristen kunnen niet uitgaan op die toevalligheid dat apparatuur niet naar behoren werkt én dat het personeel de boardingpassen vervolgens niet goed checkt", vertelt hij. "De kans dat zoiets überhaupt gebeurt, is niet heel groot. Ook zal zo'n situatie met kapotte handscanners snel weer opgelost worden als het aan de hand is."

Wat ook meespeelt volgens Schoen, is dat terroristen hun acties gericht plannen. "Bij een kaping bijvoorbeeld, hebben terroristen vaak toch een specifiek doel voor ogen: ze zijn tegen Israël, tegen Amerika. Dat maakt het nog onwaarschijnlijker."

Controle
Ook de Koninklijke Marechaussee laat weten geen veiligheidsrisico's te zien. Passagiers moeten namelijk altijd hun boardingpass scannen bij de security voordat ze bij de gates terechtkomen.

"Achter de paspoortcontrole zijn dus alleen mensen die daadwerkelijk een vlucht hebben op die dag. Bovendien wordt hand- en ruimbagage altijd gecontroleerd op gevaarlijke of verboden voorwerpen of stoffen", laat een woordvoerder weten. Mocht een passagier niet komen opdagen bij een vlucht, is de procedure dat de bagage van boord wordt gehaald.