Regel het. Dit is heilig’, beet Mark Rutte Poetin over de telefoon toe

Gepubliceerd op: 18-7-2024

Regel het. Dit is heilig’, beet Mark Rutte Poetin over de telefoon toe
ANGELA KIJKT TV De meer dan indrukwekkende docuserie De echo van MH17 raakt op alle fronten. Voor het eerst doen ook mensen van achter de schermen hun verhaal. ‘Als je kind dagenlang levenloos op een bloedhete Oekraïense akker ligt, ten prooi aan dieren en rebellen, kun je alleen maar hopen op een man als forensisch expert Fred de Wit’, schrijft Angela de Jong.
En ineens was het maandagavond weer 17 juli 2014. Die bizarre donderdagmiddag waarop langzaam het nieuws doorsijpelde dat er iets ergs was gebeurd in Oekraïne. Iets dat zo groot was, zo afschuwelijk, dat je het je gewoon niet kon voorstellen. Een vliegtuig vol vrolijke vakantiegangers, jonge gezinnen, opa’s en oma’s, kleinkinderen, jongeren met uitpuilende rugzakken. Neergeschoten.
De meer dan indrukwekkende docuserie De echo van MH17, deze week elke dag op NPO 2, weet vanaf de eerste seconde moeiteloos dát gevoel van tien jaar geleden te vangen. Nabestaanden vertellen aan de hand van een tijdlijn gedetailleerd waar ze waren, hoe ze het nieuws te horen kregen, wat ze voelden, wat ze deden. Daartussen zitten radio- en Journaalfragmenten waardoor de omvang van de aanslag steeds duidelijker en definitiever wordt.

Er zijn foto’s en appjes die de zorgeloze vakantiegangers naar het thuisfront stuurden, vlak voor ze opstegen. Al had de jonge Tallander wel een gek gevoel. Als er iets gebeurt wil ik Fly On van Coldplay op mijn begrafenis, liet hij zijn zus weten. Die werd boos en legde haar telefoon weg.

Maar wat de serie helemaal bijzonder maakt is dat de makers ook andere betrokkenen bereid hebben gevonden om terug te blikken. Ex-premier Mark Rutte bijvoorbeeld. ‘Ik zei tegen Poetin: jij hebt invloed daar, ik niet. Regel het. Dit is heilig.’ Net als een forensisch expert die binnen een dag naar Oekraïne vertrok om daar aan de moeilijkste klus van zijn leven te beginnen.

Maar wat me vooral trof, was hoe respectvol, nee liefdevol, hij over de slachtoffers sprak.
Angela de Jong
Er werd op 17 juli 2014 meteen al geconstateerd dat elke Nederlander iemand kende aan boord van MH17. Wel, deze forensisch expert, Fred de Wit genaamd, had er zélf in moeten zitten. Op huwelijksreis. Maar die had hij op het laatste moment een paar weken vervroegd.

Hij vertelde openhartig over hoe het daar ter plekke ging, tussen de gewapende rebellen. Hoe lastig het manoeuvreren was. Hoe hij ‘voor de zekerheid’ afscheidsbrieven schreef. De kans op gijzeling was reëel. Hoe ze met de auto als een gek over de Oekraïense wegen reden. Want dan ben je moeilijker te raken.

Maar wat me vooral trof, was hoe respectvol, nee liefdevol, hij over de slachtoffers sprak. Als ik aan MH17 denk, moet ik altijd denken aan al die nabestaanden die dagenlang met het afschuwelijke idee moesten leven dat hun kind, hun broer, moeder of vader, open en bloot op de bloedhete akkers lag, in oorlogsgebied, prooi voor dieren maar vooral ook voor nietsontziende mannen die plunderen of morbide grappen uithalen. Dan kun je alleen maar hopen op mensen als Fred de Wit, die bereid zijn hun leven te wagen om jouw dierbare zijn of haar menselijke waardigheid terug te geven.

Het ene beeld in de documentaire van die minuut stilte bij de wagons vol lichaamsdelen en hoe ze eindelijk begonnen te rijden, de eerste etappe van de lange weg terug naar huis, zal me nog lang bijblijven. Het was tien jaar geleden niet te bevatten en dat is het nu nog steeds niet.