Vrees voor voortzetting omstreden cultuur bij Landelijke Eenheid politie

Gepubliceerd op: 24-7-2024

Vrees voor voortzetting omstreden cultuur bij Landelijke Eenheid politie: ’Grootste problemen nog niet aangepakt’
DEN HAAG - Er zijn grote zorgen over de reorganisatie van de voormalige Landelijke Eenheid van de politie. De commissie-Schneiders die er de puinhoop onderzocht en met een plan van aanpak kwam, is nu opgeheven, maar critici zeggen dat de klus allerminst is afgerond en vrezen voortzetting van de oude, omstreden cultuur.

Dat blijkt uit gesprekken met de politiebond NPB, de Centrale Ondernemingsraad (COR), de voorzitter van de commissie en bronnen binnen de politie. De commissie-Schneiders werd in 2021 ingesteld om zware en langdurige problemen bij de Landelijke Eenheid aan te pakken. De eenheid werd opgesplitst in twee onderdelen, maar moest ook een drastische cultuurverandering ondergaan: vervanging van leidinggevenden zonder kennis, aanpak van de vriendjespolitiek en betere medewerkersparticipatie. Volgens critici is die verandering nog onvoldoende zichtbaar.

„Dat de commissie nu stopt, is een slechte timing. De grootste problemen moeten nog worden aangepakt. Je laat de politiemensen binnen de Landelijke Eenheid aan hun lot over”, zegt voorzitter Nine Kooiman van de Nederlandse Politiebond.

Angstcultuur bij Nationale Politie Landelijke Eenheid
Het moddert maar voort bij de voormalige Nationale Politie Landelijke Eenheid. Er was sprake van een onsamenhangende organisatie, structureel wantrouwen tegenover leidinggevenden, een angstcultuur en vriendjespolitiek. Maar na drie jaar met de bezem door het onderdeel blijven de zorgen groot en breed gedeeld.

„Er is veel werk verzet, maar op onderdelen zijn er nog grote zorgen. Vooral op het gebied van cultuur en leiderschap”, zegt de voorzitter van de ’puinruimcommissie’, Bernt Schneiders, in gesprek met De Telegraaf. Deze maand stopte de commissie „Er zijn begrijpelijke zorgen bij Kamerleden, politiebonden en ondernemingsraden van de politie. Nu de commissie stopt, blijft er dan wel voldoende aandacht voor de aanpak van de problemen? Mijn advies is om maximaal druk te houden op het doorvoeren van de veranderingen.”

De commissie-Schneiders werd in 2021 ingesteld om langdurige problemen bij de Nationale Politie Landelijke Eenheid aan te pakken. De eenheid was een samenvoeging van verschillende diensten van de politie bij de totstandkoming van de Nationale Politie in 2013. Politiemensen zonder enige relevante ervaring werden chefs van belangrijke onderdelen, zoals de afdeling met undercoveragenten.

Meer bestuurslagen
Van meet af aan rommelde het binnen de eenheid. Zo waren er binnen het undercoverteam drie zelfdodingen, die werkgerelateerd waren. Na talloze kritische rapporten kwam de commissie-Schneiders, onder leiding van de oud-burgemeester van Haarlem. Die adviseerde opsplitsing van de eenheid en zo kwamen er de Eenheid Landelijke Expertise en Operaties (LX) en de Eenheid Landelijke Opsporing en Interventies (LO), waar ook de Dienst Speciale Interventies (DSI) onder valt. De eenheden houden zich bezig met hightechcrime, georganiseerde criminaliteit en andere vormen van gespecialiseerde criminaliteit.

Maar de commissie pleitte ook voor een drastische cultuurverandering: vervanging van leidinggevenden die zonder kennis van zaken mensen aanstuurden, aanpak van de vriendjespolitiek en betere medewerkersparticipatie. Ook de voorzitter van de Nederlandse Politiebond Nine Kooiman is bezorgd: „Dat de commissie nu stopt, is een slechte timing. Er zijn veranderingen doorgevoerd, maar de grootste problemen moeten nog worden aangepakt. Je laat de politiemensen binnen de Landelijke Eenheid aan hun lot over. Ik heb mijn zorgen bij de korpsleiding en het ministerie aangekaart. Belangrijk is dat we Schneiders nog kunnen invliegen om de klus echt af te maken.”

Voorzitter Loes Thissen van de Centrale Ondernemingsraad zegt dat ’focus op de transitie van de Landelijke Eenheid afneemt’. „De structuur krijgt meer aandacht dan de cultuur. De ondernemingsraden werden eerst bij alle stappen betrokken, maar de laatste tijd veel minder. Er zijn belangrijke stappen gezet, maar we zijn er nog lang niet.” Critici zeggen dat het doel was om de organisatie van de landelijke eenheden minder bureaucratisch te maken, maar dat het onderdeel er alleen maar meer bestuurslagen bij heeft gekregen.

’Het kost tijd’
„Er lijkt bij deze belangrijke stakeholders onvoldoende oog voor het vele werk dat nú wél wordt verricht op problemen die jarenlang niet zijn aangepakt”, reageert politiechef LO Inge Godthelp-Teunissen. „De veranderingen die we proberen door te voeren, kosten tijd. Wij zullen onze werkelijkheid, in afstemming met de Ondernemingsraden, later deze week toelichten.”