Grenscontroles en kortere verblijfsvergunningen: dit zijn alle asielplannen

Gepubliceerd op: 26-10-2024

De omstreden noodwet komt er niet meer, maar het kabinet wil wel snel andere maatregelen nemen in het asielopvangdossier. Een overzicht van het pakket, dat naast plannen uit het regeerakkoord ook een aantal nieuwe bevat.
Spreidingswet 'zo mogelijk nog dit jaar' geschrapt
De spreidingswet, waarmee gemeenten zelf plannen moesten maken voor de opvang van asielzoekers, wordt als het aan het kabinet ligt "zo mogelijk" nog dit jaar geschrapt. Daarvoor komt een apart wetsvoorstel.

Tot die intrekkingswet door de Kamers is, is de spreidingswet gewoon geldig. Gemeenten waren al druk bezig met hun plannen voor de verdeling van de asielopvang. Die moesten uiterlijk volgende week klaar zijn.

Geen taakstelling statushouders, meer doorstroomlocaties
Het kabinet wil dat gemeenten niet langer de opdracht krijgen een bepaald aantal statushouders aan een woning te koppelen. In het hoofdlijnenakkoord hadden PVV, VVD, NSC en BBB al afgesproken dat statushouders niet meer onder de voorrangsgroepen voor sociale huurwoningen zouden vallen. Maar nu verdwijnt dus ook de zogenoemde taakstelling voor gemeenten.

Tegelijkertijd wil het kabinet vol inzetten op zogenoemde doorstroomlocaties voor statushouders. Vanuit die plekken moeten deze mensen dan zelf op zoek naar een woning.

Delen van Syrië veilig verklaard
Het kabinet wil ook dat delen van Syrië veilig worden verklaard. Mensen die uit die 'veilige' gebieden zijn gevlucht, kunnen dan geen verblijfsvergunning meer krijgen. Het kabinet wil ook bekijken of het mogelijk is om Syriërs uit deze gebieden terug te sturen als ze al een asielvergunning voor bepaalde tijd hebben gekregen.

Maar het is de vraag of dit kan. Het kabinet kan namelijk niet zelf zo'n besluit nemen: dat doen ambtenaren in een zogenoemd ambtsbericht.

Daarnaast oordeelde het Europees Hof van Justitie onlangs nog dat het niet mogelijk is om een deel van een land veilig te verklaren. Of het plan van het kabinet zal standhouden bij de rechter, is dus de vraag.

Einde aan permanente verblijfsvergunningen
Ook het systeem van verblijfsvergunningen gaat op de schop. Het kabinet wil dat er niet langer permanente verblijfsvergunningen worden afgegeven. Daarnaast gaat de duur van een tijdelijke vergunning van vijf naar drie jaar.

Het is nog niet bekend hoe dit precies zit met mensen die definitief in Nederland willen blijven en een Nederlands paspoort willen aanvragen.

Deze maatregelen treft het kabinet nog meer:
- Vijftig tot honderd extra cellen voor uitgeprocedeerde asielzoekers en mensen die zonder geldige verblijfspapieren in Nederland verblijven.
- Meerderjarige kinderen en ongehuwde partners mogen niet meer nareizen.
- Nederland ving jaarlijks zo'n vijfhonderd vluchtelingen op die volgens vluchtelingenorganisatie UNHCR kwetsbaar zijn en in een onveilige opvang of onveilig opvangland zaten. Dat worden nu nog maximaal tweehonderd.
- Vanaf eind november extra grenscontroles, zodat asielzoekers die al in een ander land asiel hebben aangevraagd meteen teruggestuurd kunnen worden.
- Het kabinet komt met een wetsvoorstel om dwangsommen af te schaffen in rechtszaken over asielbesluiten.